Anna Koprowska-Głowacka - "Opowieści z kraju nad Wilią. Baśnie i legendy litewskie"

Autor: Anna Koprowska-Głowacka

Ilustracje: Justyna Sokołowska

Tytuł: Opowieści z kraju nad Wilią. Baśnie i legendy litewskie

Wydawnictwo: BOSZ

Data wydania: 19 sierpnia 2021

Liczba stron: 192

Ocena: 8/10

Opis:

Opowieści z kraju nad Wilią, autorstwa Anny Koprowskiej-Głowackiej, to zbiór ponad dwudziestu baśni litewskich, odwołujących się do dawnych podań oraz legend.

Wszystkie opowieści zostały zaczerpnięte ze źródeł etnograficznych, opracowane pod względem językowym i uwspółcześnione. W niektórych legendach autorka nadała bohaterom imiona, aby stali się bliżsi polskim czytelnikom. Każda historia stanowi zamkniętą całość, posiada odrębną fabułę oraz pouczający morał.

Ta fascynująca lektura, dzięki której możemy poznać dziedzictwo kulturowe naszych litewskich sąsiadów, zabiera wyobraźnię do krainy zielonych, umajonych wzgórz, gęstych lasów, błękitnych rzek, tajemniczych bohaterów, potężnych królów i zaklętych księżniczek.

Ponadto, tym co wyróżnia książkę spośród innych publikacji tego typu, są wyjątkowe ilustracje Justyny Sokołowskiej, będące doskonałym uzupełnieniem dla wciągającej treści.

Recenzja:

Jestem ogromną miłośniczką baśni i legend, jednak – zanim sięgnęłam po Opowieści z kraju na Wilią - nie byłam w stanie wymienić choćby jednej. To dość smutne, biorąc pod uwagę fakt, że Litwa jest naszym bliskim sąsiadem, więc nieco historii warto byłoby z tego kraju znać. Na szczęście tutaj z pomocą przyszła Anna Koprowska-Głowacka, która wciela się w rolę gawędziarza i przypomina polskim czytelnikom o wybranych litewskich baśniach i legendach. 

Dawno, dawno temu ziemie obecnej Litwy porastały gęste i nieprzebyte puszcze, a ludzie mieszkali w odległych od siebie osadach i oddawali cześć wielu bogom.

Od razu po rozpoczęciu lektury przeszło mi przez myśl, że historie zaprezentowane w tej książce mają przyjemny vibe dawnych opowieści. Podobne przypowieści opowiadała mi niegdyś babcia, ale – jak sądzę - nie są to raczej te zawarte tutaj, bo choć wiele motywów wydało mi się cudacznie znajomych, tak raczej te skojarzenia pojawiały się przez wzgląd na jakiś rozprzestrzeniony w innych bajkach element. Bo – jakby nie patrzeć – kultura litewska jest równie nam obca, jak i bliska. W Opowieściach z kraju na Wilią zarówno poruszamy wśród pięknej natury – zapuszczamy się w gęste lasy, spacerujemy zakwiecanymi wzgórzami i kąpiemy w krętych rzekach, jak i odwiedzamy piękne dwory czy niebywałe osady. Spotykamy też rozmaite postaci, czarownice i księżniczki, drwali i pasterzy, czarnoksiężników i… wielu innych bohaterów, a nawet samego diabła! Krótko mówiąc, kryje się tu doprawdy wiele opowieści, a każda z nich ma swój morał… 

- Wieczność może należeć tylko do bogów i ich wybrańców (…).

Mądrości i historie bogate w urokliwą naturę i różnorodnych bohaterów to nie jedyne, co ta książka w sobie skrywa. W opowieściach kryje się wiele dawnych tradycji litewskich, podań i legend obfitujących w kulturę naszego wschodniego sąsiada. Mamy tutaj liczne odniesienia do czczenia bóstw, ale i dawnych rytuałów czy innych wierzeń. Co więcej, wiele z nich opowiada o tworzeniu się rozmaitych miejsc – zarówno bardziej naturalnych, jak pewien wir wodny, jak i choćby samego powstania Wilna. Muszę przyznać, że to ciekawe doświadczenie dowiedzieć się, jak niegdyś tłumaczono sobie niewytłumaczalne wtedy zjawiska, tudzież winę zrzucało się w pokrętny sposób na coś lub kogoś. Cieszę się również, że autorka – choć jak we wstępie zaznacza, uczyniła treści te przystępniejszymi – nie wyzbyła się całkiem archaizmów, bo one także wpływają na klimat czytanych baśni i legend. Nie mogę zapomnieć także o jeszcze jednym, bardzo istotnym elemencie Opowieści z kraju nad Wilią czyli… ilustracjach Justyny Sokołowskiej! Są fantastyczne, taka estetyka absolutnie do mnie przemawia i lubię ich niejasny, często niepokojący przekaz. Cudownie dopełniają całości – szczególnie, że w treści smutków czy straszliwych klątw nie brakuje!

W miejscu, gdzie dotąd stał dwór, pozostało tylko wielkie rozlewisko, które miało po wiek wieków przypominać, że każda zbrodnia prędzej czy później zostanie ukarana.

Opowieści z kraju nad Wilią. Baśnie i legendy litewskie to wyjątkowy zbiór podań, pełen tajemnic oraz niesamowitych tradycji i wierzeń dawnej Litwy. Kryje się tutaj kilka opowieści na pozór szerzej znanych, ale większych z nich zaskakuje, znalazło się też miejsce dla bardzo osobliwych historii, niemniej każdy z zawartych tu tworów ogromnie oddziałuje na wyobraźnię czytelnika i fascynuje (choć są lepsze i gorsze – jak to w antologiach bywa). Jestem pewna, że każdy miłośnik odrywania się na chwilę od rzeczywistości i poznawania kultury innego kraju od dość nieoczywistej strony, zakocha się w tej książce. Polecam z całego serca! 💓

P.S. Teraz, gdy wzięłam jeszcze raz książkę w dłonie, przypomniałam sobie, że odrobinę mi przeszkadzała duża ilość tekstu na stronie (dość drobnego na dodatek). Nie odebrało mi to jednak przyjemności z czytania, choć lekturę znacząco spowalniało. 😔