czwartek, 7 grudnia 2017

Giovanni Boccaccio - "Dekameron"

Autor: Giovanni Boccaccio
Tytuł: Dekameron
Wydawnictwo: MG
Data wydania: 2017
Ilość stron: 848
Ocena: 8/10

Opis:

"Powiem więc, że w roku od narodzenia Pana naszego, Jezusa Chrystusa, tysiąc trzysta czterdziestym ósmym, w sławnym mieście Florencji, klejnot miast włoskich stanowiącym, wybuchła zaraza morowa, sprowadzona wpływem ciał niebieskich albo też słusznie przez Boga zesłana dla ukarania grzechów naszych."
Tak zaczyna się Dekameron (z greckiego: dziesięć dni) – cykl stu słynnych nowel Giovanniego Boccaccia. Powstały w połowie XIV wieku, długo krążył w licznych rękopiśmiennych odpisach, by po z górą stu latach doczekać się oficjalnego wydania. Czytelnicy nie cieszyli się nim jednak zbyt długo – w połowie XVI wieku książka trafiła do kościelnego indeksu ksiąg zakazanych. I chyba tkwi w nim do dziś… 
Recenzja:



"Dekameron" to utwór pochodzący z XIV wieku, a oprócz tego, że znajduje się w indeksie ksiąg zakazanych, należy także do innego spisu, a mianowicie listy lektur szkolnych. Dokładnie jedna nowela zatytułowana "Sokół" jest omawiana na lekcjach polskiego i stanowi doskonały przykład na poparcie tezy, że nie wszystkie lektury są nudne. 



Już w samym "Sokole" moglibyśmy doszukać się wielu dość kontrowersyjnych elementów, lecz zapewniam Was, że pośród stu nowel, które napisał Boccaccio, ta jest jedną z najmniej prowokacyjnych, kiedy zechcemy porównać ją na przykład z "Diabłem i piekłem". 



Współczesny czytelnik, szczególnie ten, który nie gardzi również powieściami grozy, uznawanymi często za literaturę gorszego sortu, nie daje łatwo się zaskoczyć. Przyzwyczailiśmy się do kontrowersji i po części nawet je zaakceptowaliśmy, lecz mimo to wątki prezentowane w "Dekameronie" są na tyle prowokatorskie, że nawet najbardziej niewzruszony odbiorca może się odrobinę wzdrygnąć. W tym utworze występują bardzo skrajne postawy sprzeczne z wiarą katolicką i szeroko pojętą moralnością, z drugiej strony zostają przedstawione również powszechne przywary ludzkie takie jak głupota, chciwość, wyuzdanie. Ten zbiór opowiadań to manifest humanistyczny, którego motywem przewodnim jest hasło "człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce". 


"Dekameron" to, jak już wspominałam zbiór stu nowel, które zostają przedstawione przez grupę dziesięciorga florentczyków w przeciągu dziesięciu dni, podczas gdy w mieście panuje epidemia dżumy. Są pośród nich kobiety, jak i mężczyźni, a także przedstawiciele różnych grup społecznych. Jak na utwór, który powstał w połowie XIV wieku, można powiedzieć, że Boccaccio dość odważnie zasygnalizował konieczność zniesienia podziałów i nierówności społecznych, a więc odniósł się do kolejnej z idei ważnych humanizmu. Czytając tę książkę w 2017 roku czytelnika uderza fakt, że mimo tak ogromnego postępu w dziedzinach technicznych, dyskryminacja, która panowała kilka wieków temu, nadal istnieje. W istocie wiele z problemów przedstawionych w nowelach jest tak uniwersalna, że nadal aktualna we współczesnym świecie. 


Sami bohaterowie to bardzo interesujące osobowości, a charakterystyka każdej z nich byłaby naprawdę rozbudowana. Te postaci to ludzie z krwi i kości. Boccaccio stworzył realistycznych bohaterów, którzy nie są jednoznacznie źli lub dobrzy, posiadają cechy prawdziwych ludzi, dzięki czemu czytelnik, chcąc czy nie, może utożsamić się z każdym z nich. 

Pomijając fakt, że ta książka to przełomowe dzieło w historii rozwoju literatury i filozofii, z lektury "Dekameronu" wyniesiemy nie tylko korzyści natury estetycznej (Do zaspokojenia naszego pragnienia obcowania z pięknem przyczynia się również fantastyczne wydanie.). Rozumiem, że objętość nie zachęca, język, a szczególnie trudna składnia również nie stanowi na pierwszy rzut oka zalety, mimo to, te nowele to naprawdę ciekawe historie. Do języka szybko można się przyzwyczaić, a nawet docenić jego wyrafinowanie w przeciwieństwie do uproszczonej formy języka polskiego, jakiej współcześnie używamy. Niezaprzeczalną korzyścią konstrukcji "Dekameronu"  jest to, że możemy czytać go wybiorczo. Każda nowela to autonomiczna opowieść, która jednak stanowi część większej całości, co nie zmienia faktu, że oddzielnie również jest zrozumiała. 

"Dekameron" można nazwać zbiorem baśni dla dorosłych. Nowele Boccaccia są jak oryginalne wersje Andersena w przeciwieństwie do bajek w ugładzonej interpretacji Disneya. Kontrowersyjne, ale przez to diabelnie wciągające. 

Wasza Ariada :)

Za książkę dziękuję Wydawnictwu MG


11 komentarzy:

  1. W sumie... niby wiem, że to klasyka, ale nigdy mnie do niej nie ciągnęło xD Znam chyba jedną z historii i tyle.

    OdpowiedzUsuń
  2. Czytałem kilka ładnych lat temu. Opinia, że to przełomowe dzieło? Może w czasie, kiedy je napisano, ale dzisiaj to tylko zbiór rubasznych opowiadań. Wątpię, aby znalazł "Dekameron" większe grono czytelników.

    OdpowiedzUsuń
  3. Wielbicielką klasyki nie jestem, ale kilka przeczytałam. W Dekameronie nie zachęca język. Wolę mniej wyrafinowane słownictwo. Słyszałam o opowiadaniach Boccaccia, a zwłaszcza o dniu trzecim "Diabeł i piekło". Czy kontrowersyjne? W XIV wieku zapewne, co nie znaczy, że nieprawdziwe. Może sięgnę z ciekawości...

    OdpowiedzUsuń
  4. Czytałam. Nie zachwyciłam się i wiem, że nie wrócę do tej lektury.

    OdpowiedzUsuń
  5. Czytałam wieki temu i... nie pamiętam. Pewnie kiedyś jeszcze sięgnę.

    OdpowiedzUsuń
  6. Nie ciągnie mnie do tej książki, ale być może kiedyś po nią sięgnę. ;)

    OdpowiedzUsuń
  7. Mimo, że klasyka nie ciągnie mnie zupełnie do tej książki. Nie moje klimaty... Nawet nad recenzją ciężko było mi się skupić:D

    OdpowiedzUsuń
  8. Może kiedyś, nie mówię nie, chociaż jakoś z opowiadaniami i nowelami mi nie po drodze...

    OdpowiedzUsuń
  9. Nie czytałam i chyba raczej nie przeczytam mimo ze jest tak wysoka ocena i recenzja na tak to mnie w ogóle nie przekonuje.

    OdpowiedzUsuń
  10. Nie pierwszy i nie ostatni raz okazuje się, że to co działo się kiedyś jest aktualne również dziś. Człowiek mimo postępu i wiedzy dalej posiada te same uczucia, które wychodzą z niego podczas trudnych sytuacji. Jest i zazdrość i nieufność do obcych. Ale te pozytywne emocje też w są w nas jak pomoc, bezinteresowność :)

    OdpowiedzUsuń
  11. Nie czytałam i szczerze nie wiem czy przeczytam. Jakoś nie czuje przekonania do tej książki.

    OdpowiedzUsuń