Magdalena Pilor - "Jej Afganistan"

Tytuł: Jej Afganistan

Autor: Magdalena Pilor

Wydawnictwo: Trzecia Strona

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 264

Ocena: 7/10

Opis:

Czy kobieta na wojnie się maluje? Czy tęskni za domem bardziej niż mężczyzna? Czy śmierć bliskich bardziej ją dotyka? Jak radzi sobie w męskim świecie i w ekstremalnych warunkach? Dlaczego kobiety wyjeżdżają na misje i jak zmienia to ich życie?

„Jej Afganistan” to obraz wojny widzianej oczami Polek służących na misji, efekt długich i szczerych rozmów autorki, która sama spędziła rok w Ghazni. Książka ma postać intymnych listów poruszających tematy nieobecne dotąd w powszechnej świadomości, wypierane z oficjalnych komunikatów, przemilczane przez korespondentów. Niebezpieczeństwo, stres, rozłąka z domem, klaustrofobiczna atmosfera obozu i bliska obecność dużej grupy samotnych mężczyzn - to jest „Jej Afganistan”.

Recenzja:

Afganistan. Zanim zaczniecie czytać tę recenzję, zastanówcie się przez kilka chwil, co tak naprawdę o nim wiecie. Jak według was wygląda życie na misji? Jak wygląda wojna w Afganistanie?

Magdalena Pilor nie jest żołnierzem, jest wojennym korespondentem. Była w Afganistanie, widziała tę wojnę na własne oczy. Jako pracownik cywilny wojska przez rok poznawała misyjne życie oraz afgańską codzienność poza bazą. Oprócz tego rozmawiała z wieloma kobietami, które wyjechały do Afganistanu w roli żołnierza. W wyniku wszystkich tych przeżyć powstał najpierw blog – „Mój Afganistan”, a potem pisana w formie listów do przyjaciela książka – Jej Afganistan.

Zaimek jej wiele mówi o tej książce. Główną bohaterką jest tu bezimienna kobieta-żołnierz. Nie jest to historia jednej osoby, autorka połączyła w niej losy kilku kobiet i nakreśliła obraz Afganistanu widziany oczami żołnierza płci innej, niż mogłaby kojarzyć się z wojskiem. Kiedy ktoś słyszy wojsko, myśli o mężczyznach w mundurach, kobieta jest tam anomalią, jakąś aberracją, odchyleniem od normy. Kobieta na misji? Jest ich niewiele, na kilka tysięcy mężczyzn przypada ich może kilkadziesiąt. 

Stereotyp mężczyzny-żołnierza bardzo odbija się na pracy kobiet w wojsku. Wielu z samych żołnierzy uważa, że dla kobiety nie ma miejsca w wojsku i wcale się z tym nie kryje. Bohaterka książki ma dobrych kumpli, którzy traktują ją jak równą sobie osobę, ale niejednokrotnie spotyka się też z dyskryminacją i nieprzyjemnościami. Dużo wiąże się z seksualnością, kobiety są obiektami plotek, często okrutnych i zupełnie nieprawdziwych, są pod stałą obserwacją i mogą zapomnieć o prywatności. Zresztą, na misji nikt nie może liczyć na prywatność. Wszyscy ludzie w bazie mniej lub bardziej znają się ze sobą i po jakimś czasie zaczynają męczyć się własnym towarzystwem.

Kwestia kobiety w wojsku to jeden z ważniejszych, ale oczywiście nie jedyny temat tej książki. Nie czytałam żadnego reportażu z wojny w Afganistanie napisanego przez mężczyznę, dlatego nie mam porównania, ale wydaje mi się, że jego spojrzenie różniłoby się od spojrzenia kobiety. Kobiece jest w tym wypadku bardzo szerokie. Zwraca uwagę nie tylko na kwestie militarne – Afganistan nie równa się wojna. Ten kraj ma swoją kulturę, bardzo odmienną od naszej, mieszkają w nim ludzie, których zwyczajów nie da się porównać z naszymi (w każdym razie większości, bohaterka zauważa tu niechęć zarówno Polaków jak i Afgańczyków do pracy). Krajobraz również jest zupełnie inny. Praw kobiet nawet nie ma co porównywać. W Afganistanie panuje straszna bieda, ale z drugiej strony tam nikomu się nie spieszy – ludzie nie noszą zegarków, mają własny tryb życia. Autorka poprzez swoją bohaterkę odnotowuje to wszystko, przedstawiając o wiele szerszy obraz życia w Afganistanie niż
można by się spodziewać.

Samo życie w bazie jest również szczegółowo opisane. Posiłki, warunki mieszkaniowe, zajęcia. Nuda życia codziennego i adrenalina związana z patrolami, wyjazdami z bazy oraz jej ostrzeliwaniem. Obraz jest pełny, a uzupełnia go mnóstwo czarno-białych zdjęć. I jeśli komuś wydaje się, że misja w Afganistanie to łatwe pieniądze, powinien przeczytać tę książkę. Tak naprawdę powinien przeczytać ją każdy. Wiemy o Afganistanie tak niewiele, a Magdalena Pilor opisała go bardzo dokładnie. Z kobiecej perspektywy, niemniej bez problemu to spojrzenie mogą poznać również mężczyźni. Warto.

Za książkę dziękuję wydawnictwu Trzecia Strona